Η Ιστορική Επιτροπή για την Αποκατάσταση της Μνήμης στη Γαλλία και την Αϊτή

Μια επιτροπή ιστορικών θα αποτιμήσει το «τίμημα της ελευθερίας» που επιβλήθηκε στην Αϊτή από τη Γαλλία. Στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 200 ετών από την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Αϊτής, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε την σύσταση μιας κοινής γαλλοαϊτινής επιτροπής μνήμης. Ωστόσο, δεν έγινε καμία αναφορά στην πιθανότητα αποζημιώσεων, παρά τις εκτός από καιρό διατυπωμένες αξιώσεις Αϊτινών ακτιβιστών.

Ο Μακρόν υπογράμμισε ότι η επιτροπή, αφού ολοκληρώσει το έργο της, θα υποβάλει «προτάσεις» στις κυβερνήσεις και των δύο χωρών. Όπως δήλωσε, το έργο αυτό θα επιδιώξει να αναδείξει τα διδάγματα του παρελθόντος και να συμβάλει στην οικοδόμηση ενός πιο ειρηνικού μέλλοντος.

Αναδρομή στο Ιστορικό Παρελθόν

Η επιτροπή θα ηγείται από δύο ιστορικούς, τον Γάλλο διπλωμάτη Ιβ Σεν-Ζουρ και την Αϊτινή Γκουστί-Κλάρα Γκαϊγιάρ Πουρσέ. Θα εστιάσει γεγονότα που αφορούν την οικονομική αποζημίωση την οποία επέβαλε η Γαλλία στην τότε αποικία της, αφού αναγνώρισε την ανεξαρτησία της το 1804 μετά τη νίκη του Αϊτινού στρατού εναντίον των δυνάμεων του Ναπολέοντα.

Συγκεκριμένα, οι Αϊτινές αρχές κλήθηκαν να πληρώσουν 150 εκατομμύρια φράγκα στους πρώην γαιοκτήμονες και τους ιδιοκτήτες σκλάβων, μια απαίτηση που επιβλήθηκε υπό τον εκβιασμό των γαλλικών δυνάμεων. Αντί της καταβολής αυτού του ποσού, ο βασιλιάς Κάρολος Ι’ συμφώνησε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Αϊτής, μια διαδικασία που δυσχέρανε τη θέση της χώρας και την οδήγησε σε δάνεια μεγατόνων με υψηλά επιτόκια από γαλλικές τράπεζες.

Οι Συνέπειες της Οικονομικής Αποζημίωσης

Η αναγνώριση του «τιμήματος της ελευθερίας» από τον Μακρόν είναι κρίσιμη, καθώς η αποζημίωση αυτή έβαλε ένα «τίμημα στην ελευθερία ενός νέου έθνους». «Σήμερα, στην επέτειο των 200 ετών, είναι επιτακτική ανάγκη να εξετάσουμε αυτή την ιστορία με ειλικρινή διάθεση», υποστήριξε ο Γάλλος πρόεδρος, τονίζοντας ότι η Γαλλία «πρέπει να αναγνωρίσει την αλήθεια» για το βαρύ αυτό παρελθόν.

Το έργο της επιτροπής θα είναι παρόμοιο με εκείνα που έχουν ήδη γίνει για τον πόλεμο της Αλγερίας και τη γενοκτονία στη Ρουάντα. Ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η «συνέχεια» αυτού του χρέους έχει προξενήσει σοβαρές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την πολιτική σταθερότητα της Αϊτής, καθώς εκατομμύρια δολάρια χρειάστηκαν για την αποπληρωμή του χρέους αυτού, το οποίο εξοφλήθηκε μόλις το 1952.

Η Σύγχρονη Πολιτική και Κοινωνική Κρίση στην Αϊτή

Σήμερα, η Αϊτή, η φτωχότερη χώρα της Αμερικής, αντιμετωπίζει τριπλή κρίση: πολιτική, ανθρωπιστική και ασφαλείας. Οι οργανώσεις εγκλήματος ελέγχουν σχεδόν το 85% της πρωτεύουσας, Πορτ-ο-Πρενς, δημιουργώντας κλίμα τρόμου με φόνους, βιασμούς και απαγωγές. Η πολιτική αστάθεια που επικρατεί εδώ και δεκαετίες επιτρέπει την εξάπλωση των συμμοριών.

Το 2023, ο Γάλλος πρόεδρος προκάλεσε διπλωματική κρίση με την Αϊτή, καταλογίζοντας ευθύνες στους Αϊτινούς για την κατάσταση της χώρας. Την ίδια στιγμή, η μνήμη του ιστορικού χρέους κρατάει ζωντανή τη διάθεση για αποκατάσταση και δικαιοσύνη, καθώς οι Αϊτινοί προσδοκούν αλλαγές και βελτίωση στη ζωή τους.

Η αναγνώριση της ιστορικής αδικίας και οι προτάσεις της νέας επιτροπής θεωρούνται ως μια σημαντική κίνηση προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης της μνήμης, προσβλέποντας σε μια εποχή αναγνώρισης και επανένταξης της Αϊτής στη διεθνή σκηνή.