Σύνταξη : Πολυδεύκης Παπαδόπουλος
Η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών από την αρχή της νέας κρίσης στη Μ. Ανατολή και τη σύγκρουση στη Γάζα, αλλά και ως προς την αντιπαράθεση Ιράν-Ιράκ καθώς και το κατά πόσον διαθέτουν κάποιο ολοκληρωμένο σχέδιο για την περιοχή είναι το θέμα που εξετάζεται στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α ’Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00). Επιπρόσθετα, αναλύονται τα καινούργια δεδομένα που δημιούργησε η ψήφιση νέου πακέτου βοήθειας για την Ουκρανία από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά και το κατά πόσον τυχόν αλλαγές στον Λ. Οίκο και το Κογκρέσο μετά τις επόμενες εκλογές θα επιφέρουν ουσιώδεις μεταβολές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Καλεσμένη για τη σχετική συζήτηση είναι η Κατερίνα Σώκου, ανταποκρίτρια επί σειρά ετών της Καθημερινής στην Ουάσιγκτον και σημερινή αρθρογράφος της εφημερίδας, ερευνήτρια του ΕΛΙΑΜΕΠ για θέματα ελληνοαμερικανικών σχέσεων και εξωτερική συνεργάτης της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Atlantic Council.
Από την αρχή της νέας κρίσης στη Μ. Ανατολή, μετά τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου και την έναρξη της επιχείρησης του Ισραήλ για την πλήρη εξουδετέρωση της Χαμάς στη Γάζα, η διεθνής προσοχή σε μεγάλο βαθμό είναι στραμμένη στις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο και ισχυρότερο σύμμαχο του εβραϊκού κράτους. H Αμερική δηλώνει σ’ όλα τα στάδια αλληλέγγυα με το Ισραήλ, αλλά το ερώτημα είναι έως πιο βαθμό, καθώς υπήρξαν και υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Κι αυτές ξεκίνησαν από το θέμα των απωλειών της ζωής αμάχων με τον τρόπο που διεξάγει τις επιχειρήσεις ο ισραηλινός στρατός, πήγαν στους όρους και τις διάρκειες σύναψης εκεχειριών, συνεχίστηκαν για το αν το Ισραήλ πρέπει να προχωρήσει ή όχι στη χερσαία επιχείρηση στη Ράφα, ενώ τις προηγούμενες μέρες επικεντρώθηκαν για το αν το Τελ Αβίβ έπρεπε να απαντήσει ευθέως και δυναμικά στην επίθεση που υπέστη από την Τεχεράνη. Επιπλέον τούτων, οι ΗΠΑ έχουν να διαχειριστούν τις σχέσεις τους και με τα μετριοπαθή αραβικά καθεστώτα της περιοχής, τα οποία χωρίς να υποστηρίζουν τη Χαμάς –και ούτε καν να συμπαθούν πλέον στην πραγματικότητα την παλαιστινιακή υπόθεση- για διαφόρους λόγους δεν μπορούν να αποδεχθούν τα όσα συμβαίνουν τώρα στη Γάζα.
Έτσι το πρώτο ερώτημα που τίθεται στην Κ. Σώκου είναι τι θέλουν οι ΗΠΑ ως έκβαση στην περιοχή για όλους τους βασικούς παίκτες (Ισραήλ, Παλαιστινίους, συμμαχικά αραβικά κράτη, Ιράν και συμμάχους του) κι αν διαθέτουν πλέον ένα κάπως ολοκληρωμένο και συνεκτικό σχέδιο για την περιοχή. Κι βεβαίως αυτό με όλες τις διαφοροποιήσεις που υφίστανται πάντα μεταξύ Λ. Οίκου, εκάστοτε Κογκρέσου, στρατιωτικού και διπλωματικού κατεστημένου κι εν προκειμένω του έχοντος πάλι πολλές πιθανότητες για την προεδρία Ντόναλντ Τραμπ.
Στη συνέχεια, στη συζήτηση τίθεται το θέμα πέραν του τι θέλουν οι ΗΠΑ και τι μπορούν ; Και τούτο διότι σε αρκετά στάδια αυτής της κρίσης παρατηρείται πρώτα απ’ όλα να μην δύνανται να επιβάλουν τις θέσεις τους στο Ισραήλ, παρά την διπλωματική και στρατιωτική βοήθεια που τους παρέχουν. Άλλωστε ο κυριότερος μοχλός πίεσης του Ισραήλ και ειδικά της κυβέρνησης Νετανιάχου είναι πως όποια στάση κι αν υιοθετήσει θεωρεί ότι δεν πρόκειται να σταματήσει η ουσιώδης διπλωματική και στρατιωτική βοήθεια των Αμερικανών. Επίσης, ένα άλλο ερώτημα είναι κατά πόσον οι ΗΠΑ μπορούν να καθησυχάζουν όλους τους φόβους και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες (αμυντικές, αλλά και οικονομικές) των Αράβων συμμάχων τους περιοχή. Επιπλέον επιπρόσθετο ζήτημα είναι ποια στάση τελικά θα υιοθετήσουν οι ίδιοι απέναντι στο Ιράν ; Και τέλος, όπως προαναφέρεται, αν μπορεί να υπάρξει ένα αμερικανικής έμπνευσης σχέδιο για όλη την περιοχή, το οποίο προφανώς και θα έχει διαφορές εφόσον η προεδρία Μπάιντεν συνεχιστεί ή επανέλθει ο Τραμπ.
Επίσης, τις προηγούμενες ημέρες, μετά από αναμονή κι αναβολές έξη μηνών, η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων των ψήφισε πολυνομοσχέδιο με πακέτο βοήθειας 95 δις. δολ. εκ των οποίων τα 61 δις. θα πάνε σε αμυντική και οικονομική βοήθεια της Ουκρανίας, τα 24,5 στην ενίσχυση του Ισραήλ και τα υπόλοιπα για την ασφάλεια της Ταϊβάν. Τελικά το νομοσχέδιο πέρασε με μεγάλη πλειοψηφία, καθώς το υπερψήφισε το σύνολο των Δημοκρατικών και σχεδόν οι μισοί Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές, ακόμη και εκείνοι που θεωρούνται του κλίματος Τραμπ, όπως πρώτα απ’ όλους ο ίδιος ο επικεφαλής του Σώματος Μάικ Τζόνσον. Ερωτάται λοιπόν η κα Σώκου αν αυτό σημαίνει επαναβεβαίωση και διατήρηση της σημερινής πολιτικής των ΗΠΑ στο Ουκρανικό, με σημαντική πλέον διακομματική υποστήριξη. Επίσης, κατ’ αναλογία με τα ερωτήματα και για τη Μ. Ανατολή, τι θέλουν πλέον, αλλά και τι μπορούν οι ΗΠΑ σε σχέση με το Ουκρανικό ; Όπως σημειώνεται, όχι μόνον μια αντιπολιτευόμενη μερίδα των Ρεπουμπλικάνων, αλλά και πολλοί αναλυτές, ΜΜΕ, δεξαμενές σκέψεις αποκλείουν πλέον μια νίκη της Ουκρανίας και μιλούν για μετριασμό των απωλειών και για κάποια μορφή διευθέτησης, αλλά κάτι τέτοιο εξακολουθεί να μην ενσωματώνεται στην επίσημη αμερικανική πολιτική.
Εν κατακλείδι, σε έξι μήνες οι ΗΠΑ έχουν εκλογές για Πρόεδρο αλλά και ανανέωση όλης της Βουλής των Αντιπροσώπων και του 1/3 της Γερουσίας. Μένοντας μόνον στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ σε σχέση με την έκβαση αυτών των εκλογών, τίθεται το τελικό ερώτημα στην κα Σώκου αν μια επάνοδος Τραμπ μπορεί να φέρει τόσο καταλυτικές αλλαγές όσο συζητείται πολλές φορές στην Ευρώπη. Κι αυτό γιατί ας μην αγνοείται πως οι ΗΠΑ ως υπερδύναμη διαθέτουν πάγια συμφέροντα και μια συγκεκριμένη στρατηγική εδώ και δεκαετίες, ο δε εκάστοτε Πρόεδρος δεν είναι ποτέ ο μόνος πόλος εξουσίας στα εξωτερικά και αμυντικά θέματα.
ΠΗΓΗ: ΕΡΤ
